اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و عملکرد .Thymus vulgaris L و Thymus daenensis Celak

به‌منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح رطوبتی (100، 67 و 33 درصد ظرفیت زراعی)، گونه‌های آویشن (دنایی و باغی) و کود دامی (صفر و 30 تن در هکتار) بودند. تنش خشکی در هر دو سال زراعی موجب کاهش صفات هدایت روزنه‌ای، محتوی نسبی آب، میزان کلروفیل a و b و عملکرد کمّی و کیفی گردید، ضمن آنکه میزان کاروتنوئید تحت تأثیر تنش افزایش یافت. هر چند در شرایط تنش خشکی عملکرد کمّی و کیفی در گونه‌های آویشن کاهش پیدا کرد اما کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی باعث افزایش عملکرد کمّی و کیفی شد. همچنین در بین دو گونه مورد آزمایش، گونه آویشن دنایی محتوی نسبی آب و عملکرد کمّی و کیفی (اسانس) بیشتری را در هر دو سال زراعی نسبت به گونه آویشن باغی داشت. با توجه به این نتایج می‌توان بیان کرد که گونه آویشن دنایی می‌تواند رشد موفقیت‌آمیزی در مناطق اقلیمی خشک و نیمه‌خشک داشته باشد و برای کاشت در این مناطق توصیه می‌گردد. همچنین نتایج این آزمایش نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین دو سال زراعی بود و در سال دوم میزان عملکرد کمّی و کیفی در هر دو گونه مورد مطالعه افزایش پیدا کرد.